ब्रेक दि चेन अंतर्गत सूक्ष्म प्रतिबंधात्मक क्षेत्रासाठी मानक कार्य प्रक्रिया जिल्हाधिकाऱ्यांचे आदेश

कोल्हापूर प्रतिनिधी रोहन भिऊंगडे

 जिल्ह्यात दिनांक 01/05/2021 रोजी सकाळी 07.00 वा. पर्यंत कोरोना विषाणू (कोविड-19) संसर्ग साखळी तोडण्यासाठी प्रतिबंधात्मक आदेश पारित करण्यात आलेले आहेत. साथरोग कायदा १८९७, कलम 2 नुसार दिलेल्या अधिकाराच्या अंतर्गत, त्याचप्रमाणे आपत्ती व्यवस्थापन कायदा 2005 च्या तरतुदीनुसार ब्रेक दि चेन अंतर्गत सूक्ष्म प्रतिबंधात्मक क्षेत्रासाठी मानक कार्य प्रक्रियेचे आदेश जिल्हाधिकारी दौलत देसाई यांनी आज दिले. हे निर्देश सदर सूचना जाहीर झाल्याच्या दिनांकापासून अमलात येतील.

सूक्ष्म प्रतिबंधात्मक क्षेत्रासाठी (Micro Containment Zone) मानक कार्य प्रक्रिया 

1. उद्देश –

कोविड-१९ संसर्गजन्य असल्याने त्याचा मोठया प्रमाणात संसर्गामध्ये वाढ होत आहे. त्याअनुसरून कोव्हीड -19 विषाणू संसर्गावर नियंत्रण मिळवणे अत्यावश्यक आहे. यासाठी कोविड रुग्णांचे अलगीकरण व विलगीकरण सारखे उपाय अंमलात आणणे आवश्यक आहे. परंतु जर स्थानिक प्रशासनाला असे वाटले की, जास्त लोकांना कोविड-१९ चा संसर्ग झालेला आहे आणि ते एकाच ठिकाणी राहणारे आहेत आणि कधीकधी संसर्ग निर्दशनास येत नाही किंवा कधीकधी लक्षण नसलेले रुग्णही इतरांपर्यंत कोविड-१९ चे विषाणू पसरवू शकतात तर त्याच्या नियंत्रणासाठी पाऊले उचलावी लागतील. सदर मानक कार्यप्रणाली/ मार्गदर्शक सूचना यांचा मुख्य उद्देश कंटेनमेंट झोन मध्ये संसर्ग नियंत्रित ठेवण्यासाठी उपाय योजना करणे, त्याचबरोबर संसर्गामध्ये आणखीन वाढ होऊ नये हा आहे. यासाठी काही ठिकाणी कंटेनमेंट झोन बनविण्यात आले असून कोव्हीड -19 विषाणू संसर्ग सदर कंटेनमेंट झोनच्या बाहेर होऊ नये, संसर्गाची साखळी तोडणे आणि कोव्हीड – 19 संसर्ग प्रसार रोखण्यास प्रंतिबंध करता येईल. 

२ – व्याख्या-

a. सूक्ष्म प्रतिबंधात्मक क्षेत्र (MCZ) म्हणजे स्थानिक जिल्हा आपत्ती प्राधिकरण / स्थानिक प्रशासन मार्फत घोषित करणेत येत असलेले सिमांकित क्षेत्र.

b. स्थानिक जिल्हा आपत्ती प्राधिकरण / स्थानिक प्रशासन मार्फत कोणताही पूर्वग्रह न ठेवता खालील गोष्टींचे नियमन व पालन केले जाईल.

(२)

1- कोणत्याही सहकारी गृहनिर्माण संस्थेत पाचपेक्षा जास्त कोव्हीड -19 +Ve रुग्ण आढळल्यास जे की त्या गृहनिर्माण संस्था/ इमारतीतील रहिवासी आहेत, त्या इमारतीला सूक्ष्म प्रतिबंधात्मक क्षेत्र (MCZ) म्हणून घोषित करण्यात येईल. जर त्या गृहनिर्माण संस्थेमध्ये एकापेक्षा जास्त इमारती असतील तर स्थानिक जिल्हा आपत्ती प्राधिकरण / स्थानिक प्रशासन हे सदरच्या कोव्हीड -19 +Ve रुग्ण हे सगळे एकाच क्षेत्रातील आहे किंवा कसे? याची खात्री करतील, त्या क्षेत्राला सूक्ष्म प्रतिबंधात्मक क्षेत्र (MCZ) म्हणून घोषित करण्यात येईल आणि त्यानूसार मानक कार्यप्रणालीची काटेकोर अंमलबजावणी करण्यात येईल. स्थानिक प्रशासन विविध कोव्हीड -19 +Ve रुग्णांच्या आधारे योग्य निर्णय घेतील. तसेच सदर गृहनिर्माण संस्थेतील अनेक इमारतीपैकी एका इमारतीलाही सूक्ष्म प्रतिबंधात्मक क्षेत्र (MCZ) म्हणून घोषित करण्यात आले तर सर्व प्रकाराच्या सामायिक गोष्टींवर निर्बंध लादले जातील.

2 – ज्या क्षेत्रामध्ये एकापेक्षा जास्त सोसायटी असतील किंवा त्याचे भौगोलिक क्षेत्र जास्त असेल त्यावेळी स्थानिक जिल्हा आपत्ती प्राधिकरण / स्थानिक प्रशासन त्याभागाबाबत सूक्ष्म प्रतिबंधात्मक क्षेत्र (MCZ) घोषित करणेचा निर्णय घेतील व त्यानूसार मानक कार्यप्रणालीची काटेकोर अंमलबजावणी करण्यात येईल.

३ – परिमिती नियंत्रण-

a- स्थानिक जिल्हा आपत्ती प्राधिकरण / स्थानिक प्रशासन या क्षेत्राच्या बाहेर ठळकपणे दिसतील अशा ठिकाणी येणाऱ्या व जाणाऱ्यांच्या दृष्टिक्षेपात पडतील अशा ठिकाणी फलक / चिन्ह लावतील. 

b – स्थानिक जिल्हा आपत्ती प्राधिकरण / स्थानिक प्रशासन सूक्ष्म प्रतिबंधात्मक क्षेत्र (MCZ) साठी स्पष्टपणे प्रवेश आणि निर्गमन केंद्र निर्देशीत कराव्या लागतील. या व्यतिरिक्त इतर कोणत्याही मार्गाचा येण्या किंवा जाण्यासाठी उपयोग करता येणार नाही.

c – सदर क्षेत्रात आतून बाहेर किंवा बाहेरून आत येणाऱ्या कोणालाही पूर्णपणे तपासल्याशिवाय येणे जाणे प्रतिबंधित राहील. फक्त वैद्यकीय आणि आपत्कालीन स्थिती मध्येच येता जाता येईल.

d – इतर क्षेत्रांच्या तुलनेत स्थानिक जिल्हा आपत्ती प्राधिकरण / स्थानिक प्रशासन यांचेमार्फत या क्षेत्रात इतर क्षेत्रापेक्षा जास्त निर्बंध लावले जातील. त्याचप्रमाणे सूक्ष्म प्रतिबंधात्मक क्षेत्रामध्ये (MCZ) असणाऱ्या आवश्यक सेवा कमी किंवा प्रतिबंधित करू शकतील.

e – स्थानिक जिल्हा आपत्ती प्राधिकरण / स्थानिक प्रशासन सूक्ष्म प्रतिबंधात्मक क्षेत्रा (MCZ) मध्ये येणाऱ्या-जाणाऱ्या सर्वांचा काटेकोरपणे तपास करून त्यांना येण्या जाण्याबाबत परवानगी देऊ शकतील. 

i. फक्त केर कचरा उचलणारे स्वच्छता कर्मचारी यांना परवानगी दिली जाऊ शकते. (पॉझिटिव्ह रुग्ण असलेल्या घरातून कचरा वेगळा ठेवून स्थानिक प्रशासनाच्या मार्गदर्शक तत्वानुसार त्याची विल्हेवाट लावली जाईल) केवळ काही अपवादात्मक स्थितीत परवानगी मिळू शकेल.

ii- दूध, औषधी किंवा इतर आवश्यक वस्तू ई-कॉमर्स / होम डिलीव्हरी च्या माध्यमाने येत असतील तर त्यांना गृहनिर्माण संस्थेच्या मुख्य द्वार किंवा लॉबीमध्ये एका ठिकाणी ठेवले जातील. बाहेरच्या व्यक्तीं या ठिकाणी आले-गेल्यास त्या क्षेत्राचे वारंवार सॅनीटाईज करावे.

iii- घरेलू कामगार, खाजगी सहाय्यक, वाहन चालक यांना स्थानिक जिल्हा आपत्ती प्राधिकरण / स्थानिक प्रशासन परवानगी नाकारू शकतात. परंतु जर ते त्याच सूक्ष्म प्रतिबंधात्मक क्षेत्रातील (MCZ) रहिवासी असतील आणि त्या क्षेत्राच्या बाहेर त्यांचा वावर नसेल, तर त्यांना स्थानिक जिल्हा आपत्ती प्राधिकरण / स्थानिक प्रशासन परवानगी देऊ शकेल. 

iv- खासगी सुरक्षा सेवकांना येणे जाण्याची परवानगी असेल परंतु त्यांना सोसायटीतर्फे पी पी ई किट देणे अनिवार्य असेल. हे खाजगी सुरक्षा सेवक होम डिलीव्हरी आणणाऱ्या लोकांसोबत वार्तालाप करू शकतात. जर आवश्यक वाटल्यास स्थानिक जिल्हा आपत्ती प्राधिकरण / स्थानिक प्रशासन यावरती आणखीन निर्बंध लादू शकतील.

v- सूक्ष्म प्रतिबंधात्मक क्षेत्रातील (MCZ) जलतरण तलाव, जिम आणि सामायिक भाग बंद असतील आणि याचे काटेकोर पालन केले जाईल.

vi -गृहनिर्माण संस्थेतील पाळीव प्राण्यांसाठी वैद्यकीय सहाय्यतेची आवश्यकता असल्यास ती आवश्यक सेवेमध्ये गृहीत धरण्यात येईल. यासाठी ही स्थानिक जिल्हा आपत्ती प्राधिकरण / स्थानिक प्रशासन हे विशेष नियम घोषित करतील.

f. सूक्ष्म प्रतिबंधात्मक क्षेत्रातील (MCZ) आत किंवा बाहेर सर्व वाहनांची रहदारी, सार्वजनिक वाहतूक आणि व्यक्ती येणे – जाणे वर पूर्णपणे निर्बंध असेल. जर कोणी व्यक्ती सूक्ष्म प्रतिबंधात्मक क्षेत्रा (MCZ) च्या बाहेर जात असतील तर यांची सुरक्षा रक्षक किंवा अन्य नियुक्त व्यक्ति यांचेकडून नोंदी ठेवण्यात याव्यात. 

g. सूक्ष्म प्रतिबंधात्मक क्षेत्रातील (MCZ) करावयाची उपाययोजनांची जबाबदारी ही स्थानिक प्रशासन आणि गृहनिर्माण संस्थेच्या व्यवस्थापन समितीची संयुक्त जबाबदारी असेल. स्थानिक प्रशासन वैद्यकीय अधिकारी, पोलीस आणि इतर प्रशासकीय अधिकाऱ्यांची कृती दल बनवून त्याची मदत घेऊ शकतात.

h. जर स्थानिक जिल्हा आपत्ती प्राधिकरण / स्थानिक प्रशासन ला असे आढळले की, सूक्ष्म प्रतिबंधात्मक क्षेत्रा (MCZ) मधील काही लोकांनी कोविड-१९ नियमांचे पालन केले नाही आणि त्यामुळे संसर्ग पसरला आहे तर त्यांच्याकडून सर्व खर्चाची पूर्तता करून घेतली जाईल. त्याचप्रमाणे जो काही दंड स्थानिक जिल्हा आपत्ती प्राधिकरण / स्थानिक प्रशासन लावतील, तो त्यांना भरणा करणे अनिवार्य असेल.

(3)

४. सूक्ष्म प्रतिबंधात्मक क्षेत्रामध्ये (MCZ) काय करावे –

a -स्थानिक प्रशासनाने सगळ्या सूक्ष्म प्रतिबंधात्मक क्षेत्र (MCZ) आणि त्यांच्या सीमारेषा याबद्दल जाहीर प्रसिद्धी करावी.

b -गृहनिर्माण संस्थेला सॅनीटायझर, थर्मल स्कॅनिंग मशीन इत्यादी प्रवेशद्वारावर उपलब्ध करून देणे बंधनकारक करणेत येत आहे.

c -लिफ्ट आणि एलीवेटर वारंवार सॅनीटाइज करावे.

d- सर्व संदिग्ध रुग्ण, लक्षणे नसलेले रुग्ण आणि हाय रिस्क प्रकरणात शासनाकडील दिशानिर्देश प्रमाणे तपासणी करून त्याप्रमाणे कार्यवाही करावी. 

e- दिलेल्या मार्गदर्शक तत्त्वानुसार सगळ्या पुष्टी झालेल्या प्रकरणांचे वैद्यकीय व्यवस्थापन करावे. स्थानिक जिल्हा आपत्ती प्राधिकरण / स्थानिक प्रशासन यांनी रहिवाश्याबद्दल टेलीकन्सल्टेशन आणि वैद्यकीय सल्लागारांच्या सल्यानुसार पुढील उपचार करावे. त्याचप्रमाणे गृह अलगीकरण झालेल्या सूक्ष्म प्रतिबंधात्मक क्षेत्र (MCZ) मधील रुग्णांसाठी ही वैद्यकीय सेवा निर्धारित करावी.

f –सामाजिक अंतर / भौतिक अंतर, गृह विलगीकरण, गृह अलगीकरण याची काटेकोरपणे अंमलबजावणी करावी.

g – स्थानिक जिल्हा आपत्ती प्राधिकरण / स्थानिक प्रशासन हे स्थानिक स्थिती नूसार आणखीन मानक कार्यप्रणाली / मार्गदर्शक सूचनांची तरतूद करू शकतील. त्यासाठी ते एखादा विशेष क्षेत्र किंवा सर्व सूक्ष्म प्रतिबंधात्मक क्षेत्र (MCZ) साठी सदर अतिरिक्त तरतूद घोषित करू शकतील.

h -सोसायटीच्या अवतीभवतीच्या क्षेत्राला रोज स्वच्छ करून सॅनीटाइज करावे आणि हे नियमितपणे केले जातील याची दक्षता घेणेत यावी. 

i- स्थानिक जिल्हा आपत्ती प्राधिकरण / स्थानिक प्रशासन सूक्ष्म प्रतिबंधात्मक क्षेत्रा (MCZ) मधील रहिवासी वरील सर्व नियम काटेकोरपणे पालन करत आहेत याची संयुक्तपणे खात्री करतील. त्याचप्रमाणे स्थानिक जिल्हा आपत्ती प्राधिकरण / स्थानिक प्रशासन सूक्ष्म प्रतिबंधात्मक क्षेत्रा (MCZ) च्या रहिवाशांमार्फत कोव्हीड -19 प्रतिबंधात्मक उपाययोजना राबवून कोव्हीड -19 विषाणू संसर्ग रोखणेसाठी करावयाच्या उपाययोजना सुचवू शकतील.  

5 दंड-

      तपासणी दरम्यान जर स्थानिक आपत्ती व्यवस्थापन प्रशासनाला असे निर्दशनास आले की, सूक्ष्म प्रतिबंधात्मक क्षेत्र (MCZ) मधील रहिवाशी हे जाणून-बुजून नियमांचे पालन करत नाहीत किंवा त्यांची वागणूक कोविड योग्य अनुपालन नाही, तर त्यांच्या विरोधात रक्क्म रु 10,000/- दंड लावणेत येईल. यावरती ही जर काही लोक मार्गदर्शक तत्त्वांचे अनुपालन करत नसल्याचे आढळून आल्यास त्यांच्यावर अतिरिक्त दंड लावतील.

६- सूक्ष्म प्रतिबंधात्मक क्षेत्र (MCZ) हे सामान्य क्षेत्र घोषित करणेसंबंधी सूचना –

नवीन कोरोना रुग्ण प्रकरण मागील पाच दिवसात आढळलेला नसेल तर स्थानिक जिल्हा आपत्ती प्राधिकरण / स्थानिक प्रशासन द्वारा दहा दिवसानंतर सूक्ष्म प्रतिबंधात्मक क्षेत्र (MCZ) ला पूर्ववत सामान्य क्षेत्र घोषित करणेत येईल. जोपर्यत अशी घोषणा केली जात नाही, तोपर्यंत संबंधित क्षेत्र हे सूक्ष्म प्रतिबंधात्मक क्षेत्र (MCZ) म्हणूनच गृहीत धरण्यात येईल, 

सदर आदेशाचा अंमल तात्काळ करणेचा आहे. तसेच आदेशाचे पालन न करणाऱ्या कोणतीही व्यक्ती अथवा संस्थेवर भारतीय दंड संहीता 1860 (45) याच्या कलम 188, आपत्ती व्यवस्थापन अधिनियम 2005 व साथ रोग नियंत्रण कायद्यातील तरतुदी प्रमाणे फौजदारी कारवाई करण्यात येईल याची नोंद घ्यावी.